19 Ekim 2012 Cuma

Kendi Sarımsaklarınızı Yetiştirmek Çok Kolay

Sonbahar sarımsak ekimi için en ideal zamandır, yetiştirilmesi son derece kolay olan sarımsak için siz de bu sonbahar küçük bir alan ayırın…

Sarımsak, yararları saymakla bitmeyecek öneme sahip yumru bitkilerden biridir. Hem yemeklere kattığı lezzet hem de bedene kazandırdığı sağlık yüklü etkisi ile sarımsak mutfakların olmazsa olmazlarındandır. Sarımsak yetiştirmek için öncelikle ne zaman ekim yapacağınızı bilmeniz gerekir. Sarımsak sonbaharda ekilir, ilkbaharda filizlenir ve yaz ayları başından itibaren toplanmaya başlanabilir. Sarımsak yetiştirmek son derece kolay bir işlemdir. Şimdi adım adım sarımsak yetiştirmenin püf noktalarını öğrenelim; 

Sarımsak Yetiştirilecek Toprağın Hazırlanması: Sarımsak killi toprakta yetişmeyi sever bu nedenle toprağın drenaj sorunu çözülmüş, zengin ve killi bir toprak seçin. Sarımsak yetiştirilecek bölgenin güneş alması da önemlidir. Ayrıca çok kuru bölgeler hariç yükseltilmiş yataklar idealdir. 

Sarımsak Ekimi: Sarımsakları diş diş ayırın. Kabuklarını soymayın. Ayırdığınız her bir diş size bir sarımsak yumrusu olarak geri dönecek. Üretim yapmayı planladığınız sarımsakları ne kadar iri olanlarından seçerseniz o kadar büyük sarımsak yumruları elde edersiniz. Bu nedenle sarımsaklarınızı pazar, manav gibi taze ürün getiren noktalardan satın almaya dikkat edin ve iri dilimleri ekim için kullanın. Sarımsaklarda en sık mantar sorunu yaşanır. Sarımsakları ekmeden önce bir bardak suyun içine bir çorba kaşığı tepeleme kabartma tozu ve deniz yosunu koyup sarımsak dişlerini bir saat kadar bu suyun içinde bekletin. Bu işlem sarımsakların mantar sorunu ile karşılaşmasını önleyecektir. Sarımsak dişlerini mutlaka sonbaharda ekin. 

Sarımsakların Ekim Aralıkları: Sarımsak dişlerinizi sarımsak kök uçları aşağı gelecek şekilde toprağa ekmelisiniz. Uygun toprak tipinin nasıl olması gerektiğini yukarıda açıklamıştım. Şimdi ister saksıda ister bahçede yetiştirecek olun her bir sarımsak dişinin arası 15 cm olacak şekilde toprağa küçük çukurlar açın, çukurlar ortalama 5 cm. derinlikte olsun ve sarımsak dişlerini ekin. Sarımsak dişlerinin üzerini toprakla kapladıktan sonra üzerini ekim yaptığınız toprakla kapatın ve ardından saman, yaprak, kurumuş ot ile kaplayın. Yaşam suyunu verin. İşte bu kadar…

Ortalama 8 hafta zaman zarfında sarımsak dişlerinin filizlenmeye başladığını göreceksiniz. Kış süresince sarımsakların dışarıdan büyümesi duracaktır ama bu sürede toprak altında sarımsakların köklenme ve her bir dişin birer yumruya dönüşme süreci devam edecektir. Sarımsakların dışarıda büyüme işlemi ilkbaharla birlikte yeniden başlayacaktır.  

Sarımsakların Sulanması: Sarımsakları büyüme süreci olan ilkbaharda haftada bir sulamak yeterli olacaktır. 

Sarımsakların Ergin Olması ve Toplanması: Sarımsaklar haziran ayı sonu temmuz ayı başı gibi toplanmaya uygun hale gelecektir. Yumru bitki olduğu için düzgün şekilde toplanması önemlidir. Sarımsakları saplarından çekerek değil etrafını kazarak topraktan çıkarın. Sarımsaklarınızın yetiştiğini anlamanın yaprak rengini takip etmeniz yeterli olacaktır. Yaz aylarının belirlenen zamanına doğru yapraklar sarı-kahverengi bir görünüm almaya başlayacaktır bu belirti sarımsakların olgunlaştığına ve toplanmaya hazır hale geldiğini göstergesidir. 

Sarımsaklarınızı toplayın ve altılı ya da onarlı demetler halinde bağlayarak asın ve kurumaya bırakın. Kuru ve loş bir ortamda 4 ile 6 hafta arasında bu şekilde bozulmadan saklayabilirsiniz. Kuruma işlemi tamamlandıktan sonra kök ve saplarını keserek buzdolabında kış boyu tüketim için koruyabilirsiniz.

Yazar: P. Bahar Özbal









18 Ekim 2012 Perşembe

Saksıda Bitki Bahçesi ile Kendi Organik Bitkilerinizi Yetiştirin


Özellikle apartman ve büyük metropollerde yaşayan kişiler için dalından taze sebze, meyve, bitki yemek bir lüks kabul ediliyor. Oysaki uygun otları bir arada ekerek siz de evinizde küçük bir bitki bahçesi yaratabilirsiniz.

Fesleğen, Kekik, Adaçayı…

Güneş seven bu üç bitkiyi bir arada ekerek, yaz ayları boyunca taze taze dalından kopararak tüketebilirsiniz. Fesleğen, kekik ve adaçayı yetiştirilmesi en kolay otlardandır. Küçük bir mutfağınız olsa da güneş görmesi esas kabul edilerek pencere önünde dahi yetiştirebilirsiniz. 

Küçük Bitki Bahçesi İçin İhtiyaç Listesi


saksı ve saksı tepsisi
1- Saksı ve Saksı Tepsisi: Geniş ve derin bir saksı satın alın. En az 7 galonluk (en az 30 litre civarı)  bir saksı olmasına dikkat edin. Satın aldığınız saksının drenaj deliği olması önemlidir. En az bir drenaj deliğine sahip saksıları tercih edin. Ekim yapmadan önce saksınızın dibine bir sıra çakıl taşı döşemelisiniz. Bu nedenle eğer doğadan bulamayacak konumdaysanız çakıl taşlarını da satın alın. Çakıl taşları drenaj için gerekli alan boşluğunu size sağlayacaktır. Drenaj fazla suyun saksının dışına atılmasına yardımcı olacaktır bu yüzden saksının altına saksı tepsisi yerleştirmeniz saksıyı yerleştirdiğiniz yerin kirlenmesini önler. 

adaçayı, kekik, fesleğen
2- Dayanıklı Bitkiler/Otlar Seçin: Saksınız için çeşitli bitkiler seçin. Fotoğraftaki mini bitki bahçesinde adaçayı, tatlı fesleğen ve kimyon kekikten oluşan aranjmanı görüyorsunuz. Dilerseniz aynısını hazırlayabilirsiniz. Bu üç bitki birbirinden farklı boy ve ebatlarda oluşu ile göze de hitap ediyor. Adaçayı daha çok boya doğru büyürken, fesleğen gür bir bitkidir. Kekik ise daha çok sarmaşık türünü andırır ve toprak üzerinde yayılarak büyür. Kekik diğer iki bitkiye oranla bulunduğu mekana hakim olma eğilimindedir bu nedenle düzenli budama yapılması gerekir. 

ekim aşaması
3- Toprak ve Su: Saksıya ekim yaparken, saksının ağzına 8 cm kalana kadar toprakla doldurun. Toprağı suya doyuracak kadar sulayın. Tüm toprak ıslanana kadar karıştırın. Toprağın hafif çamurlu bir görünüm alması yeterlidir, sırılsıklam olmamalıdır. Ardından ekim yapacağınız çukurları açın. Bitki fidelerini fidanlık kaplarından çıkararak bu derin çukurların içine nazikçe yerleştirin ve çukur açmak için çıkardığınız toprakla çukuru kapatın. Toprağı sıkıştırmayın gevşek bırakın böylece köklerin incinmesine ya da parçalanmasına neden olmamış olursunuz. Her bir fidenin arasında ortalama 2-4 cm. mesafe bırakarak diğer fideler için de aynı işlemi tekrarlayın. Ekim işlemini tamamladıktan sonra yaşam suyunu verin.

yapraklar sarkık görünüyorsa sulama yapın
4. Sulama ve Güneş: Saksıyı, drenaj tepsisine koyarak güneş gören bir noktaya yerleştirin. Fazla sulama yapmayın. Haftada 2 defa sulama yapmak yeterlidir ancak, mevsim sıcaklıklarına göre toprağın yüzeyi kuru ise ya da yapraklar sarkık görünüyorsa sulama sıklığını bu iki uyarana göre planlayın.

Küçük bitki bahçenizde yetiştirdiğiniz bitkileri yemeklerinizde kullanacağınız zaman her zaman için üstteki yaprakları kesin. Bu bitkilerinizin düzenli büyümesini sağlayacaktır.

Yazar: P. Bahar Özbal 


17 Ekim 2012 Çarşamba

Fesleğen Yetiştirme ve Fesleğen Ekimi Püf Noktaları


Fesleğen hem iç hem de dış mekan bitkisi olarak yetiştirilmesi en kolay bitkilerden biridir. Üstelik yemekleriniz ve salatalarınız için de güzel aroması ile de iyi bir tatlandırıcıdır. Fesleğeni; birbirinden lezzetli soslar, çorbalar, güveç yemeklerinin yapımında kullanabilirsiniz. Fesleğen yetiştirmenin yolları ve püf noktaları… 

Fesleğeni Hangi Işık Yoğunluğunda Yetiştirelim?

Fesleğen, ışık seven bir bitkidir. Bu nedenle fesleğen yetiştirmek için güneşi bol bir noktayı tercih etmek olumlu geri dönüş almanızı sağlar. En az 4 saat güneş almalıdır. 

Fesleğen Yetiştirmek İçin Hangi Toprağı Seçelim?
Fesleğen yetiştirirken karşılaşılabilecek en büyük problem, mantardır. Mantar ile mücadelede fesleğeni yetiştireceğiniz toprak seçimi önem kazanır. Fesleğeni kompost yöntemi ile hazırlanmış doğal humusla karıştırmak ve toprağı bu şekilde zengin hale getirmek gerekir. Fesleğen kökleri su içinde kalmayı sevmezler bu nedenle toprağın geçirgen olması, doğru drenaj sağlaması önemlidir. Malçlama gerekli değildir ama olursa da iyi olur.

Fesleğeni Nerede Yetiştirelim?
Fesleğeni yetiştireceğiniz konumda güneşin öneminden yazımın başında söz etmiştim. Buna ek olarak fesleğeni rüzgar ve soğuktan korumaya dikkat edin. Ekim esnasında her bir fidenin arasında 20 cm boşluk bırakın, boşluklar havanın iyi devir daim olmasını ve fidenizin oksijeni iyi alarak daha gür büyümesini sağlar. Fesleğeni bahçenize ekebileceğiniz gibi saksıda da yetiştirebilirsiniz.

Bunu Biliyor muydunuz?
Fesleğenin doğal bir sinek ve sivrisinek savar olduğuna inanılır. Pencere önleri, kapı, balkon ve terasınızın çeşitli noktalarına fesleğen ekilmiş saksılar yerleştirerek hem güzel bir görünüm elde edebilir hem de sinek türleri ile mücadele edebilirsiniz. Ayrıca barbekü ya da mangal esnasında ateşe birkaç fesleğen yaprağı atmak da zararlıları uzaklaştırmanıza yardımcı olur.

Fesleğeni Nasıl Sulayalım?
Haftada bir defa iyice sulamak yeterli olacaktır. Fesleğen çok su seven bir bitki değildir ama bu demek değil ki kuraklığı sever bu nedenle haftada bir sularken derinlemesine sulama yaptığınızdan emin olun. Yazın yoğun sıcaklarında bu haftalık periodu haftada iki-üçe çıkarmak ideal olacaktır. (püf noktası: toprağın yüzeyi kuruduğunda sulayın) Eğer fesleğeniniz sararmaya başlarsa bu fazla sulama işaretidir. Kurumaya başlaması ise az su verdiğinizi gösterir. Fesleğenin yapraklarını sulamayın, bitkinin dibinden doğru su verin. 

Fesleğeni Nereye Ekelim?
Fesleğen, saksı ve konteynerların (toprak alaşımlı olmayan kaplar)  içinde gayet güzel büyür. Saksınız için seçeceğiniz toprağın humusla zenginleştirilmiş olması önemlidir. Toprağın drenajı önemli olduğu için saksının en alt kısmına çakıl taşları koymak önemlidir. Çakıl taşlarının yerine Antep fıstığı kabuğu, ceviz kabuğu gibi kabuklu yemişlerin sert kabuklarını da koyabilirsiniz. Ardından humuslu toprağı ekleyin ve ekim işlemini tamamlayın. Unutmayın, konteyner içindeki toprak her zaman daha çabuk kurur. Bu nedenle sulamayı daha titizlikle takip etmelisiniz.

İç Mekanda Fesleğen Yetiştirmenin İncelikleri

Kök çeliklerini sezonun ilk donu yaşanmadan evvel bir makas yardımıyla kesin ve suya batırın. Ortalama 7 gün içinde köklenmeye başlayacaktır. İç mekanda da fesleğenleri tıpkı dış mekan yetiştiriciliğinde olduğu gibi saksılara ekerek de yetiştirebilirsiniz. İç mekanda fesleğeniniz için seçeceğiniz noktanın iyi güneş aldığından ve soğuktan korunduğundan emin olun. Fesleğen tek başına ekilebileceği gibi diğer otlarla da uyumludur. Bu nedenle içinde fesleğen de olan bir kompozisyonla farklı otları bir arada yetiştirebileceğiniz mutfak bahçenizi tasarlayabilirsiniz. 



Fesleğen Yetiştirmenin Püf Noktaları


  1. Gür Fesleğen Fideleri İçin; Fesleğenin boyu 10-15 cm.’ye ulaştığında daha gün olması için makasla kesin. (Fesleğen, nane, maydanoz gibi otları koparmak yerine keserek budamak sonraki mahsüllerin daha hızlı ve gür çıkmasını sağlar. ) 
  2. Öncelikle üst yaprakları kesin, bu düzenli büyüme sağlamanın en etkili yoludur.
  3. Fesleğenin lezzetinin gelişmesi için hafta bir kesme işlemini yapın. 
  4. Domates ve fesleğenleri bir arada yetiştirirseniz aromalarının birbirinden etkilenerek daha lezzetli ürünler elde etmenize yardımcı olabileceği söyleniyor.
  5. Fesleğen yetiştirirken karşılaşılabilecek sorunlar ve çözüm önerileri: Eğer fesleğeninizin yaprakları sararıyor ya da pastel bir görünüm alıyorsa o zaman fesleğeniniz yeterli nitrojen almıyor olabilir. Eğer böyle bir sorunla karşılaştıysanız ayda bir kez ek takviye yapın. Özellikle iç mekanda fesleğen yetiştirirken bu önem kazanan bir detaydır. Gerekli olmadıkça gübrelemeyin. Çok fazla gübre vermek fesleğenin tadını bozacaktır. Eğer fazla sulama yapıyorsanız bu da yaprakların rengini etkileyecek ve sararmalarına neden olacaktır.

Yazar: P.Bahar Özbal



16 Ekim 2012 Salı

Taze Soğan Köklerinden Taze Soğan Yetiştirin


Market, Pazar ya da manavdan satın aldığınız taze soğanların genellikle kesip attığınız köklerini, taze soğanı geri dönüştürmek için kullanabileceğinizi biliyor musunuz?

Bugünden itibaren satın aldığınız köklü yeşil soğanların köklerini kestikten sonra atmayın. Köklü bitkilerin hemen hepsini yeniden üretebilirsiniz. Buna doğal dönüştüm demek yanlış olmaz. Öncelikle satın aldığınız taze soğan köklerini fotoğrafta gördüğünüz şekilde kesin. Ardından kökleri ayırın. Bu yazıda size isterseniz toprakta, isterseniz sadece bir bardak suda kendi taze soğanlarınızı yetiştirmenin sırrını anlatacağım. 

Ayırdığınız kökleri dilerseniz bahçenize, dilerseniz balkonunuzda güneşli bir alana yerleştireceğiniz saksıda ya da sadece bir bardak suda yetiştirmeye başlayacaksınız. Mineral yönünden zengin bir toprak bu geri dönüşüm süreci için idealdir. Bu nedenle humuslu toprak seçin. Drenajlı bir saksı tercih edin. Saksının dibine çakıl taşı döşeyin ve humuslu toprak ile doldurun. Bir sopa yardımı ile ya da parmağınızla toprakta çukurlar açın ve kökleri incitmeden toprağa ekin. Yaşam suyunu verin ve ekimin ardından her gün sulayın. 

İşte bu kadar basit... Birkaç hafta içinde kendi yetiştirdiğiniz taze soğanları almaya başlayacaksınız. Her defasında aynı işlemi tekrarlamak yerine taze soğanlarınızın kökleri içeride kalacak şekilde makasla keserek yemekleriniz için taze soğan sağlayabilirsiniz.

Yazar: P. Bahar Özbal

Aşağıdaki videoda ekim işlemini uygulamalı olarak görebilirsiniz.  






Organik Atıklar ve Organik Atıkların Doğaya Kazandırılması



Doğa çöp üretmez… Doğadan gelen her şeyin dönüşü yine doğanın içinde mümkündür. Kompost adı verilen organik gıdaların geri dönüşüm süreci günümüzde gelişmiş ülkeler tarafından bir yaşam biçimi olarak kabul edilmektedir. Beslenmemizi sağlayan toprağa borçlu olduğumuz bu geri dönüşüm sürecini önemsemek ve destek olmak birey olarak her birimizin görevi… İster metropollerde süre gelen bir yaşamın parçası olun ister doğa ile baş başa bir yaşam sürün, organik atıkları toprağa geri kazandırabilir, kendi doğal gübrenizi üreterek evinizde, balkon ya da bahçenizde yetiştirdiğiniz bitki, sebze, meyve ve meyve ağaçlarınız için doğal besin elde edebilirsiniz. Nasıl mı?

Ülkemizde ne yazık ki atıkların ayrıştırılması konusu bilinçli bazı bireylerin bireysel çabalarından öteye geçemiyor. Cam, plastik, kağıt ve organik atıklar hep bir arada paketlenerek kaderlerine terk ediliyorlar. Oysa küçük bir çaba ile geri dönüşüm süreçleri daha etkin hale gelebilir, gelmelidir de… Yemek yapımında kullanılan sebzelerin, soyulmuş kabukların hatta yumurta kabuklarının bile geri dönüşümü toprak için önem taşımaktadır. Yapılması gereken organik atıklar için evinizin (balkon, bahçe), apartmanınızın (teras, bahçe) bir noktasına sadece organik atıklar için uygun ebatta bir konteyner yerleştirmek. Kompost işlemine özel üretilen konteynerlar büyük yapı marketlerinde satışa sunulmaktadır. 

Soğan kabuklarından, portakal kabuklarına; üzümün çöpünden yumurta kabuklarına kadar aklınıza gelecek her türlü gıda (çürümüş ve bozulmuş olanlar hariç); sonbaharda dökülen yapraklar; budanmış ağaç dalları kısacası doğanın içinden gelen her şeyi bu konteynerlarda biriktirmeye başlayacaksınız. Ara sıra sulamak dönüşüm sürecine katkı sağlar. 

Zamanla bu biriktirğiniz organik atıklar; su, ısı ve organik atıkların içindeki yararlı mikroorganizmalarca humus formuna dönüşecektir. Elde ettiğiniz bu toprağa benzer karışımı evinizde, balkonunuzda ya da bahçenizde yetiştirmekte olduğunuz sebze, bitki ya da meyvelerinizin topraklarına karıştırarak ektiklerinizin doğal ve güçlü beslenmesini sağlayabilirsiniz. Azıcık özenle gerçekleştireceğiniz bu ekosistemde besin geri dönüştürme operasyonu ile hem daha temiz bir toplum hem de gelecek nesillere, çocuklarınıza doğa ile yaşaması şansı vermiş olacaksınız.

Yazar: P.Bahar Özbal

14 Ekim 2012 Pazar

Domates Yetiştirecekler İçin Püf Noktaları 1

Sağlıklı domates fideleri yetiştirmek isteyenler, domates yetiştirmeye yeni başlayacaklar için bazı küçük püf noktaları hazırladım. Bunlardan ilki; sağlıklı domates fideleri elde etmenize yardımcı olacak. Hemen herkesin evinde bir aspirin mutlaka vardır. Yumurta ise günlük tüketimde beslenmemizin olmazsa olmazlarındandır. Yapmanız gereken çok basit. Kırdığınız yumurta kabuklarını atmayın.Satın aldığınız domates fidelerini toprağa ekmeden evvel aspirin ve yumurta kabuklarına ihtiyacınız olacak.

Aspirin, domates fidelerinizin imunel yani bağışıklık sistemini geliştirmeye ve korumaya yardımcı olur. Yumurta kabukları ise zengin kalsiyum içerir bu da domates fidelerinizin sağlıkla büyümesini sağlar. Domates fideleriniz için hazırladığınız çukurların içine 3-4 adet yumurtanın kabuğunu ve aspirini koyarak fidelerinizi üzerine yerleştirin ve ekim işlemini tamamlayın.

Yazar: P.Bahar Özbal